Kada mozak ne stari?

Naučnici su došli do fascinantnog otkrića. Nedavno objavljena studija je otkrila vezu između strukturnog proteina zvanog filamentni aktin ili F-aktin i kognitivnog opadanja koje se događa kod starenja voćnih mušica.

To otkriće predstavlja potencijalno nove puteve za istraživanje starenja kod ljudi. Voćne mušice predstavljaju idealan model za istraživanje kognitivnog opadanja u vezi sa starenjem, jer je njihov životni vek samo dva meseca. U ta dva meseca vidimo sve promene koje bismo kod ljudi morali da čekamo ceo životni vek. Voćne mušice, inače, imaju 44% potpuno identične gene kaoi ljudi. Istraživači su primetili da, kako voćne mušice stare, F-aktin se akumulira u njihovim mozgovima, ometajući ćelijske procese "recikliranja".

Ovo recikliranje, poznato kao autofagija, čisti ćelije od nepotrebnih ili oštećenih komponenti kao što su proteini, DNK i organele. Kada se F-aktin nakuplja, on ometa autofagiju, što dovodi do akumulacije otpada, oštećenja neurona i kognitivnog pada. Potom su naučniciotkrili da podešavanje specifičnih gena kod voćnih mušica u starenju, može smanjiti nakupljanje F-aktina, poboljšati autofagiju i produžiti životni vek voćnih mušica za oko 30%. Voćne mušice sa ovako „podešenim“ genima su pokazale bolje pamćenje, bolje ostale kognitivne funkcije i bolje opšte zdravlje. Međutim, koncentracije F-aktina su smanjene i kada su voćne mušice bile izložene vremenski ograničenoj ishrani, kao i kada im je davan lek rapamicin, za koji znamo da, u laboratorijskim ispitivanjima, može da utiče na produženje života, mada nije registrovan za takvu primenu. Ipak, najbolji rezultati su postignuti intervencijama na genima. Naravno, potvrđivanje i primena ovakvih otkrića kod ljudi je dugotrajan i vrlo složen proces.

Ali sada znamo šta da tražimo. A ako se pokaže da je isti ovaj mehanizam odgovoran za smanjenje kognitivnih funkcija kod ljudi u starosti, bićemo pred jednim od najvećih otkrića u skorijoj istoriji medicine [1].

[1] Schmid, E. T., Schinaman, J. M., Liu-Abramowicz, N., Williams, K. S., & Walker, D. W. (2024). Accumulation of F-actin drives brain aging and limits healthspan in Drosophila. Nature Communications, 15(1), 9238.

IZVOR: Vitality.rs